تعیین آلل های s خودناسازگاری و روابط بین آنها در نتاج f1 حاصل از تلاقی دو رقم فندق (corylus avellana l.)

خودناسازگاری فندق (corylus avellana l.) از نوع اسپوروفیتیک است که توسط یک مکان ژنی s با چندین آلل کنترل می شود. سازگاری دانة گرده با کلالۀ فندق در برنامه‏های اصلاحی برای انتخاب والدین و همچنین در گزینش ارقام گرده‏دهنده در باغ‏های تجاری، ضروری است. هدف این آزمایش بررسی و تعیین روابط سازگاری گرده ـ کلاله و تعیین آلل‏های s در 24 نتاج حاصل از تلاقی دو رقم فندق ’تی‏جی‏ال‘ و ’کاسفورد‘ توسط میکروسکوپ فلورسنس بود. 4 آزمایشگر دانة گرده برای هر یک از 4 آلل مطالعه شده s2، s3، s7 وs11 انتخاب شدند. شاتون‏های نر آن‏ها در مرحلۀ نزدیک به شکوفایی، جمع‏آوری و خشک شدند. زمانی ‏که بساک‏ها شکفتند، دانه‏های گرده جمع‏آوری و در دمای 20- درجۀ سانتی‏گراد نگهداری شدند. در هر درخت دانهالی، دو شاخه اخته و سپس گل‏های مادۀ آن ها پوشانده شدند. خوشه‏های گل ماده زمانی که خامه‏ها به اندازۀ 2 تا 6 میلی‏متر رشد کرده بودند، از شاخه‏ها برداشت شدند. 5 گل ماده (خوشه) از هر نتاج با دانه‏های گردة هر یک از ارقام آزمایشگر گرده‏افشانی شدند. حدود 20 تا 24 ساعت بعد از گرده‏افشانی، خامه‏های کلاله‏دار از جوانه‏ها جدا و در محلول آنیلین بلو ـ دای له شدند و سپس توسط میکروسکوپ فلورسنس با بزرگ‏نمایی x40 و x100 مطالعه شدند. در این پژوهش، آلل‏های 22 نتاج به‏طور کامل مشخص شد و در 2 نتاج دیگر فقط یک آلل s شناسایی شد. در گرده‏افشانی‏های سازگار، دانه‏های گرده به خوبی جوانه‏ زدند، لوله‏های گرده از سطح کلاله نفوذ کرده و توده‏ای از لوله‏های گردة موازی تولید کردند. در حالی که در واکنش‏های ناسازگار، دانه‏های گرده اغلب کمتر جوانه‏ زدند و در صورت جوانه‏زنی، لوله‏های گردۀ کوتاهی تولید کردند.